Türkiye Ağız Atlasları Hangileridir?
Makaleler Ocak 14, 2021Türkiye’de şu ana kadar henüz hazırlanmış bir ağız atlası bulunmamaktadır. Bu web sitesi Türkiye’nin ilk Dijital Ağız Atlasını oluşturmak amacıyla düzenlenmiştir.
Ağız Atlasları üzerine yazılmış önemli iki kaynak bulunmaktadır.
Bunlar
1-Prof. Dr. Leylâ Karahan’ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması adlı çalışması Anadolu ağızları üzerine yapılmış akademik bir çalışmadır.
2-Ağız Atlası Kılavuz Kitabı. Bugün için ağızlarımızın ses, biçim, söz dizimi özelliklerini, söz varlığı tercihlerini, sayılarını ve coğrafi dağılımlarını gösteren bir atlas hazırlamak, Türklük Bilimi’nin önünde bekleyen önemli görevlerdendir. Böyle bir ağız atlasının hazırlanabilmesini kolaylaştıracak bir kılavuz kitap editörlüğünde 2018 Temmuz ayında Akçağ Yayınları arasında yayımlanmıştır. (Karahan, Boz vd., 2018) Ağız Atlası Kılavuz Kitabı (Türkiye Türkçesi Ağız Atlasına Hazırlık) adıyla yayımlanan kitapta Leylâ Karahan, Erdoğan Boz, Nihal Çalışkan, Semra Günay Aktaş ve Önder Yayla tarafından hazırlanmış dört bölüm bulunmaktadır.
Kaynak: Özgür Ay
Ayrıca:
Yıldırım‟ın, Türkiye Türkçesinin Ağız Atlası İçin Bir Ön Çalışma adlı bildirisinde 4 harita yer alır. Anadolu ağızlarında isim, sıfat, zarf olarak kullanılan “ala” kelimesinin durumunu göstermek açısından Derleme Sözlüğündeki verilerden yararlanılarak bu haritalar oluĢturulur. Birinci haritada “Ala Ağız” tamlamasının dağılımı, ikinci haritada “ala” ile kurulmuĢ bitki, hayvan adlarının dağılımı, üçüncü haritada “yarı, yarım anlamına gelen ala” ile kurulmuĢ birleĢik kelimelerin dağılımı ve son haritada ise “Ala Sulu, Ala Tav, Ala Kuru” birleĢik kelimelerinin dağılımı gösterilir (Yıldırım, 2009: 812-829).
Akça‟nın Ankara İli Ağızları adlı çalıĢmasında 5 harita yer almaktadır. İlk harita Karahan‟ın tasnifine göre batı grubu ağızlarının alt gruplarından Ankara ilinin durumunu gösteren haritadır. Ġkinci harita, Ankara ilindeki ana ağız gruplarını üç ağız bölgesine ayırarak incelediği haritadır. Üçüncü harita ikinci ağız bölgesinin alt gruplarını iki alt gruba ayırarak incelediği haritadır. Dördüncü haritada derleme yapılan yerler gösterilir. Son harita ise Ankara‟nın ilçelerini gösteren haritadır (Akça, 2012: 667-672).
Anahtar Kelimeler: #Ağız Atlası #Dijital Ağız Atlası #Özgür Ay #Türkiye Ağız Atlasları
Bu sitedeki yazı, görsel ve diğer tüm materyaller telif hakkı kapsamındadır. Anadolu ve Rumeli Ağızları site yönetiminin yazılı izni olmadan materyallerin tamamının veya bir kısmının kopyalanması, dağıtılması, başka mecralarda yayınlanması suç teşkil eder.
- Ağız Atlasları Hakkında
- Ağız Atlası Hazırlama Yöntemleri
- Türkiye Türkçesi Ağız Atlasının Önündeki Sorunlar
- Türkiye Türkçesi Ağızları Kaç Gruba Ayrılır?
- Kuzeydoğu Grubu Ağızları
- Kuzeydoğu Grubu Ağızları için
- Doğu Grubu Ağızları için
